Poczta Polowa
Ostatnie starcie patrolu "Bila" - relacja
W dniu 7 czerwca 2014 r. w miejscowości Wysokie odbyła się uroczystość poświęcona pamięci żołnierzy polskiego zbrojnego podziemia niepodległościowego. Głównym inicjatorem oraz organizatorem uroczystości oraz towarzyszącej mu rekonstrukcji historycznej było Stowarzyszenie Przyjaciół Wysokiego „PATRIA” z którym współpracowało nasze stowarzyszenie, Lubelska Grupa Rekonstrukcji Historycznych Front oraz uczniowie Zespołu Szkół w Wysokiem im. Stanisława Staszica, Gminna Biblioteka Publiczna w Wysokiem i Urząd Gminy Wysokie.
Przygotowana rekonstrukcja została oparta na autentycznych wydarzeniach jakie rozegrały się w dniu 29 września 1946 r. w Wysokiem w których patrol NSZ-NZW pod dowództwem Władysława Gdalskiego ps. „Bil” podjął nierówną walkę z żołnierzami LWP oraz funkcjonariuszami UB, w którym zginęło czterech żołnierzy podziemia zbrojnego.
Poniżej zamieszczamy fragment nie publikowanego jeszcze artykułu Artura Piekarza „Na tropach Bila” opisującego te wydarzenia.
"Tego dnia przed południem do budynku urzędu gminy wtargnęła niezidentyfikowana grupa partyzantów. Można się tylko domyślać, że celem ich akcji było zdobycie gotówki i zniszczenie dokumentacji kontyngentowej. Około godz. 11.30 budynek został otoczony przez grupę około 20 żołnierzy z 10. Samodzielnego Batalionu Operacyjnego WBW-Lublin (KBW) pod dowództwem por. Józefa Szandery. Osaczeni partyzanci nie zamierzali się poddać i zabarykadowali się w budynku. Doszło do regularnej wymiany ognia, która trwała około czterech godzin. Wobec silnego oporu ze strony partyzantów, dowódca grupy KBW wezwał na pomoc posiłki. Po południu do Wysokiego przybyła 60-osobowa grupa żołnierzy WBW-Lublin oraz 8 żołnierzy z 5. PAL z Chełma. Na miejscu pojawili się również funkcjonariusze PUBP w Lublinie. W wyniku intensywnego ostrzału i eksplozji rzucanych granatów budynek zaczął płonąć. Mimo to partyzanci ostrzeliwali się nadal, nie zważając na panujący pożar. W pewnym momencie jeden z nich wyskoczył przez okno, strzelając z automatu, i rzucił się do ucieczki. Został jednak zabity przez żołnierzy rozmieszczonych wokół budynku. Wkrótce strzały ucichły. Urząd gminy uległ całkowitemu spaleniu. Po stronie grupy operacyjnej zginął 1 żołnierz WP, a 2 żołnierzy KBW odniosło rany. W czasie strzelaniny zginął również jeden cywil, który znalazł się na linii ognia akurat w momencie, gdy wychodził z kościoła.
Po wejściu do pogorzeliska, natrafiono na zwłoki pięciu mężczyzn. Były całkowicie zwęglone i nie nadawały się do identyfikacji. Funkcjonariusze UB doszli do wniosku, że wszyscy popełnili samobójstwo, aby nie dać się wziąć żywcem. Przy partyzancie, który został zabity koło budynku, znaleziono automat PPS i pistolet, oraz dramatyczny list pożegnalny. Z jego zapisek wynikało, że nosił pseudonim „Bil” i był dowódcą wspomnianej grupy.
Po zakończonej akcji członkowie grupy operacyjnej dopuścili się profanacji jego zwłok. Ciało zabitego przywiązano za linę do ciężarówki i pociągnięto drogą w kierunku Lublina. Czy był to akt małodusznej zemsty, czy też swoista demonstracja siły resortu, dziś już nie sposób rozstrzygnąć."
"Prawdy nie da się rozstrzelać..." - relacja
8 czerwca bieżącego roku nasze Stowarzyszenie współorganizowało inscenizację historyczną "Prawdy nie da się rozstrzelać... Gmina Niedrzwica w latach 1939-1945" zorganizowaną przez Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej.
W wydarzeniu wzięło udział 30 rekonstruktorów z grup:
Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej "Wrzesień 39" Oddział Lubelski
Stowarzyszenie Lubelska Grupa Rekonstrukcji Historycznych "Front"
Grupa Rekonstrukcji Historycznych "Gregor" z Puław
a zwłaszcza mieszkańcy Niedrzwicy i młodzież z Gimnazjum nr 1 jako ludność cywilna
broń użyczyła firma Włodzimierza Rapkiewicza BTS HUNTER z Bydgoszczy.
Narratorem pokazu był członek naszego SRH - Andrzej Gładysz.
Inscenizacja stanowiła swoistą podróż przez historię gminy i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej. Przedstawiała m.in.
- życie codzienne mieszkańców miejscowości
- wybuch wojny
- potyczkę wycofujących się w 1939 roku wojsk polskich z Niemcami
- okupację niemiecką w Niedrzwicy
- postać "kata Niedrzwicy" - żandarma Fryderyka Thomke
- tragedię ludności żydowskiej z terenu gminy
- junaków z obozu Służby Budowlanej
- niemiecką zasadzkę na trzech AK-owców pod Bychawą 7 VI 1944 roku
Inscenizacja została przez licznie zebranych (mimo dużego upału) widzów nagrodzona gromkimi brawami.
Prowadzono również transmisję na żywo przez internet z całego wydarzenia. Retransmisje można obejrzeć tu: VOD
Zapraszamy do galerii fotografii dokumentujących to wydarzenie na stronie GOKSiR Niedrzwicy Dużej
Pasje Ludzi Pozytywnie Zakręconych
W najbliższa niedziele 15 czerwca zapraszamy Was do Lublina na Plac Litewski na piątą edycję festynu "Pasje Ludzi Pozytywnie Zakręconych". Ta ciesząca się coraz większą popularnością impreza z roku na rok gromadzi wielu pozytywnie zakręconych ludzi. Dlatego też w tym roku postanowiliśmy, że nas również nie może tam zabraknąć. Już od godziny 11:00 zapraszamy do naszej dioramy nawiązującej do roli jaką w trakcie wojny pełniła Służba Zdrowia.
Bliższe informację o Festynie na stronie internetowej:
Oraz na profilu FB:
"Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych"
Jest nam niezwykle miło poinformować was że 25 kwietnia tego roku w ramach akcji Burza 2014 ukazała się książka Kajetana Rajskiego "Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych". Książka ta zawiera 12 wywiadów z dziećmi "Żołnierzy Wyklętych", jakie przeprowadził autor książki - młody historyk Kajetan Rajski. To opowieść o rodzicach, o dzieciństwie oraz o ciężkim brzemieniu, jakie musieli nieść potomkowie "bandytów", jak określała Ich ludowa władza. To pierwsza pozycja opisująca losy dzieci ludzi wyklętych przez system komunistyczny.
Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej Wrzesień 39 jako partner akcji Burza 2014 wzięło udział w uroczystej premierze książki, jaka odbyła się 14 maja w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Gośćmi byli m.in. Pan Adam Broński - syn kpt. Zdzisława Brońskiego ps.Uskok, Pan Marek Franczak - syn Józefa Franczaka ps. Lalek oraz pan Janusz Niemiec - syn Antoniego Żubryda ps. Zuch. Oprócz bohaterów książki pojawili się także recenzenci: Pani Zuzanna Kurtyka oraz dr hab. Krzysztof Szwagrzyk. Gościem specjalnym był Pan Wacław Szacoń ps. Czarny - ostatni żyjący żołnierz oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego "Uskoka" - a także bliski przyjaciel "Lalka" - skazany przez Władzę Ludową na czterokrotną karę śmierci.
Polecamy wszystkim tę wstrząsającą książkę. Choć o działaniach samych Niezłomnych dzięki badaniom naukowym wiemy już wiele to na pewno bardzo dużym uzupełnieniem wiedzy są relacje ich dzieci.
Galerię zdjęć z premiery można zobaczyć na wirtualnej stronie Muzeum AK
Zachecamy również do polubienia profilu książki na FB:
https://www.facebook.com/WilczetaRozmowy
"Prawdy nie da się rozstrzelać..." - film promocyjny
Zapraszamy do zapoznania się z filmowa zapowiedzią współorganizowanej przez nasze stowarzyszenie inscenizacji historycznej "Prawdy nie da się rozstrzelać... Gmina Niedrzwica w latach 1939-1945"
Źródło: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej
Ostatnie starcie patrolu NSZ-NZW Władysława Gdalskiego ps. "Bil"
W dniu wczorajszym obchodziliśmy 25-ta rocznice pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych. Wyborów, które stanowią jeden z symboli wyzwalania się Polski spod rosyjskiego jarzma narzuconego jej po 1944 roku. Jarzma, z którym wielu się nie zgadzało i występowało przeciw nowej, komunistycznej i niedemokratycznej władzy zbrojnie, marząc o wolnej Polsce. Przez lata wyklęci teraz wracają do zbiorowej pamięci Polaków.
Na pewno wszyscy słyszeliście o Hieronimie Dekutowskim ps. „Zapora”, Józefie Kurasiu ps. „Ogień” czy Zdzisławie Brońskim ps. „Uskok”. Pamiętać jednak należy również i o tych mniej znanych jak Władysław Gdalski ps. „Bil”, żołnierz NSZ-NZW, którego ostatni bój z funkcjonariuszami LWP-UBP z dnia 29 września 1946 r.w miejscowości Wysokie, postaramy się zainscenizować.
Zapraszamy 07.06.2014 do Wysokiego na Lubelszczyźnie na współorganizowaną przez członka naszego stowarzyszenia konferencję oraz inscenizację historyczna święconą tym wydarzeniom. Bliższe informację na plakacie poniżej.
"Prawdy nie da się rozstrzelać... Gmina Niedrzwica w latach 1939-1945"
Zapraszamy na współorganizowana przez nasze stowarzyszenie inscenizację historyczną pt. "Prawdy nie da się rozstrzelać... Gmina Niedrzwica w latach 1939-1945" w niedzielę 8 czerwca 2014 r. o godz. 15.00 w okolicy Dworu Dłuskich przy ul. Zamkowej i Górki w Niedrzwicy Dużej.
Inscenizacja przedstawiać będzie wydarzenia z czasów II wojny światowej związane z gminą Niedrzwica Duża, m.in. akcję - zasadzkę żołnierzy niemieckich na partyzantów z Krężnicy Jarej, a także postać komendanta posterunku żandarmerii - Fryderyka Tomke (zbrodniarza wojennego zwanego „katem Niedrzwicy”) oraz życie codzienne mieszkańców w tych trudnych czasach.
W inscenizacji wystąpi ponad 80 osób: mieszkańców gminy Niedrzwica Duża (dzieci, młodzież, dorośli) oraz członków grup rekonstrukcyjnych.
Dla tych, którzy z dala od Niedrzwicy Dużej, Kraśnika, Lublina, kraju, na służbie, w chorobie, podróży lub na dyżurze - transmisja wideo na żywo z miejsca inscenizacji dostępna na naszej stronie internetowej GOKSiR http://www.goksir.niedrzwicaduza.pl
Organizatorzy:
-Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej
-Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej "Wrzesień 39"
-Stowarzyszenie Lubelska Grupa Rekonstrukcji Historycznych FRONT z Lublina
-Grupa Rekonstrukcji Historycznych GREGOR z Puław
-Gimnazjum nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Niedrzwicy Dużej
Patronat:
-Światowy Związek Żołnierzy AK
- Instytut Pamięci Narodowej
- Starosta Lubelski Paweł Pikula
-Grupa iTTv z Lublina
-Radio Lublin
-Radio eR
Źródło: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej
