Marsz Brygady Świętokrzyskiej NSZ na zachód
Dziś mija dokładnie 71 lat od rozpoczęcia marszu Brygady Świętokrzyskiej NSZ na zachód. Brygada była największą jednostką partyzancką utworzoną przez Narodowe Siły Zbrojne. Powstała latem 1944 r. i zgodnie z przyjętą przez NSZ koncepcją dwóch wrogów prowadziła działania skierowane przeciwko Niemcom oraz partyzantce sowieckiej i prokomunistycznej. Wobec rozpoczynającej się w styczniu 1945 r. sowieckiej ofensywy, dowództwo NSZ i Brygady podjęło decyzję o rozpoczęciu marszu na Zachód, kierując się do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Udało się to dzięki zawarciu miejscowego zawieszenia broni z Niemcami, którzy licząc na wykorzystanie Brygady do swoich celów pozwolili na przejście przez swoje linie. Po kilku miesiącach marszu zgrupowanie dotarło do Czech, gdzie nastąpiło spotkanie z amerykańską 2. Dywizją Piechoty. 5 V 1945 partyzanci wyzwolili obóz koncentracyjny w Holiszowie. Po zakończeniu wojny Brygadę przekształcono w Kompanie Wartownicze.
|
M.p. 19 I 1945 r. Rozkaz dzienny nr 159.
Żołnierze! Ofensywa bolszewicka zmusiła nas do przesunięcia się na zachód Polski. Na drodze stanęły nam umocnienia niemieckie. W dniu 14 bm. starliśmy się z Niemcami chcąc przebić się na zachód. Nie daliśmy rady. W dniu 15 bm. czołgi bolszewickie zaatakowały nas od wschodu. Dla ratowania brygady porozumiałem się z d-twem fortyfikacji niemieckich, aby zezwoliło nam przejść przez ich linie na zachód. Tym samym weszliśmy w stan niewojowania z Niemcami na czas nieokreślony. Mam nadzieję, że szybko toczące się wypadki wojenne pozwolą nam w niedalekiej przyszłości zameldować się u Naczelnego Wodza i prawowitego Rządu Polskiego i według jego rozkazu zwrócić nasz oręż przeciwko wrogowi, którego każe nam zwalczać. Przypadł nam w udziale zaszczyt wkroczenia jako pierwszym oddziałom polskim na prastare nasze ziemie. To, co było marzeniem naszym, choć jeszcze dalekie od realizacji zaczyna się spełniać. A jednocześnie przewidywania nasze, na których oparliśmy nasze plany zaczynają się potwierdzać, bo ostatnie przemówienia premiera Arciszewskiego i Churchilla świadczą o zaostrzającym się konflikcie anglo-sowieckim na tle sprawy polskiej. Dzisiejsza historyczna chwila wymaga od nas wyjątkowego wysiłku i sprawności. Żołnierze! Wzywam was, byście swoją postawą wewnętrzną i zewnętrzną, godnym wyglądem dobrze zaprezentowali się na terenach nowych.
Dyrektor Firmy:
/-/ Bohun Dąbrowski.
płk.
|
Na podstawie: "Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych", opracowanie i wstęp Cz. Brzoza, Kraków 2003.
